Elle's Blog

ორიოდ სიტყვას კიდევ ვიტყვი რიცხვით ტიპებზე, რადგან წინა პოსტში რაღაცეები გამოვტოვე.

Integer ტიპის ზომა პლატფორმაზეა დამოკიდებული.
32 ბიტიანი სისტემისთვის რიცხვი უნდა იყოს შუალედში -2^31 და 2^31-1
64 ბიტიანი სისტემისთვის -2^63 და 2^63-1

თექვსმეტობით (hexadecimal) წარმოდგენილი რიცხვისთვის ეს შუალედები განსხვავდება:
32 ბიტიანი სისტემისთვის 0-დან 2^31-1 -მდე
64 ბიტიანი სისტემისთვის 0-დან 2^63-1 -მდე.

თუ ინტერპრეტატორს შეხვდება რიცხვი ამ საზღვრებს გარეთ (overflow), ის რიცხვს float ტიპად მიიღებს.

$large_number = 2147483647; // = 2^31-1
var_dump($large_number);
// output: int(2147483647)

$large_number = 2147483648; // = 2^31
var_dump($large_number);
// output: float(2147483648)

Float ტიპის ზომაც პლატფორმაზეა დამოკიდებული თუმცა მაქსიმალური მნიშნველობა მიახლოებით 1.8e308-ია (64 ბიტიანისთვის, თუ სწორად გავიგე).

Float ტიპის რიცხვები შეიძლება წარმოვადგინოთ შემდეგი სინტაქსით (მთელის და წილადის გამოსაყოფად აუცილებლად წერტილია საჭირო და არა მძიმე):

<?php
$a = 1.234;
$b = 1.2e3;
$c = 7E-10;
?>

გასათვალისწინებელია, რომ PHP-ის შემთხვევაში ამ ტიპის რიცხვები სიზუსტეს კარგავს ბინარულში გადასვლის შემდეგ. მაგალითად (int)((0.1 + 0.7) * 10) საბოლოო ჯამში მოგვცემს 7-ს და არა 8-ს. (0.1 + 0.7)*10 გვაძლევს 7.99999..-ს. (მთელ რიცხვზე (int) დაყვანის დროს, რიცხვი ქვედა ზღვრისკენ მრგვალდება.)

ამიტომ თუ მათემატიკური გამოთვლები ან შედარება გვჭირდება float ტიპით, ყოველთვის BC math ან gmp ფუნქციები უნდა გამოვიყენოთ.

ოპერატორები

ოპერატორი შეიძლება წარმოვიდგინოთ, როგორც რაღაც, რასაც გადავცემთ ერთ ან მეტ მნიშვნელობას ან გამოსახულებას და ის თავის მხრივ რაღაც მნიშვნელობას გვიბრუნებს. ასე რომ ფუნქციებიც (მაგალითად print) შეგვიძლია ოპერატორებში ჩავთვალოთ, მაგრამ არა ისეთი კონსტრუქციები, რომელიც არაფერს აბრუნებს (მაგალითად echo).

ოპერატორები დაყოფილია ტიპებად (მხოლოდ რამდენიმე დეტალს ჩავუღრმავდები, დანარჩენი ჩვეულებრივი განმარტებები php.net-ზეა ან აგერ ქართულად ამ ლინკზე):

არითმეტიკული ოპერატორები

მინიჭების ოპერატორები

ბიტური ოპერატორები
გასათვალისწინებელია შესრულების მიმდევრობა. მაგალითად == შედარებას უფრო მაღალი პრიორიტეტი აქვს ვიდრე & ბიტურ ოპერაციას, ამიტომ  $a & $b  == true  შემთხვევაში ჯერ შედარება შესრულდება.

კიდევ ერთი რამ: რატომ ვწერთ ხოლმე შეცდომების რეპორტინგის ჩართვის დროს მაგალითად ასეთ რამეს? E_ALL & ~E_NOTICE

error_reporting-ი მიმდინარე სეთინგების შესანახად bitmask-ს იყენებს. თითოეულ ასეთი კონსტანტის უკან ბიტების ერთობლიობა დგას.

მაგალითად
E_ALL –ს შეესაბამება  00000000000000000111011111111111.
E_NOTICE  => 00000000000000000000000000001000
(ანუ ბოლოდან მეოთხე ბიტი როცა ”ჩართულია”, ეს ნიშნავს რომ E_NOTICE ჩართულია)
~E_NOTICE გამოვა => 11111111111111111111111111110111
E_ALL & ~E_NOTICE   => 00000000000000000111011111110111

საბოლოო ჯამში მოგცემს მთელ სიმრავლეს ოღონდ შენიშვნების (notice) გამოკლებით.

შედარების ოპერატორები
ამ ოპერატორებიდან and და && ზუსტად ერთნაირად მოქმედებენ. ასევეა or და ||. განსხვავება მათ შორის მხოლოდ შესრულების მიმდევრობის პრიორიტეტებშია. && და ||  ოპერატორებს უფრო მაღალი პრიორიტეტი აქვთ შესრულების დროს ვიდრე მათ შესაბამის სიტყვიერ ჩანაწერებს.

შეცდომების კონტროლის ოპერატორები
ასეთი php-ში მხოლოდ ერთია  –   @, რომელიც შეცდომის დასაფარად გამოიყენება. ეს არ ნიშნავს, რომ ის კოდში მომხდარ შეცდომას მიხედავს, არამედ უბრალოდ შეცდომის შეტყობინებას არ გამოიტანს. ამიტომ მისი გამოყენების დროს სიფრთხილეა საჭირო და ის არ არის try..catch -ის შემცვლელი (ჩვეულებრივ მოქმედებს ფატალური შეცდომების დროსაც, როცა სკრიპტი შესრულებას წყვეტს. შეცდომის შეტყობინებას მაინც არ გამოიტანს).

სისტემური ბრძანების შესრულების ოპერატორები
ასეთი ბრძანების გასაშვებად გამოიყენება ` ` ბრჭყალები (backticks). მაგალითად echo `ls -al`;

ისინი არ მუშაობენ თუ ჩართულია safe_mode ან გამორთულია shell_exec()

მნიშნველობის გასაზრდელი/შესამცირებელი ოპერატორები (++ –)
boolean ტიპზე არ მოქმედებს.

ლოგიკური ოპერატორები
აქ მხოლოდ იმას შევნიშნავ, რომ ოპერანდების მნიშვნელობიდან და ოპერატორიდან გამომდინარე შედეგის მისაღებად ყველა ოპერანდის შესრულება საჭირო არ არის და არც სრულდება. მაგალითად if (false && some_function()) { }  ასეთ შემთხვევაში some_function() არასდროს გამოიძახება, რადგან false და && უკვე ნიშნავს რომ საბოლოო შედეგიც false იქნება.

სტრიქონის ოპერატორები ( .   .= )

მასივის ოპერატორები

ტიპის ოპერატორები (instanceof)

შეკითხვები:

1. რა მნიშვნელობები იქნება float1 და float2 ცვლადებში? (php.net)

$float1 = (float) '1.5';
$float2 = (float) '1,5';

პასუხის ნახვა

2. რა შედეგი ექნება კოდს? (php.net)

<?php
var_dump(25/7);
var_dump((int) (25/7));
var_dump(round(25/7));
?>

პასუხის ნახვა

3. რა შედეგი ექნება f() ფუნქციის გამოძახებას? (php.net)

int f()
{
int a, b;
a = 2, b = 4;

return a;
}

პასუხის ნახვა

 $a = -10 % 3; $a += "1"; echo $a; 

პასუხის ნახვა

 $a=1; $a += $a++ + ++$a; echo $a; 

პასუხის ნახვა

$a = true ? 0 : true ? 1 : 2; 

პასუხის ნახვა

echo 2 ^ "3"; echo "2" ^ 3; 

პასუხის ნახვა

8. რას დაბეჭდავს კოდი?

function f(){
echo 'I am inside f function\n';
return false;
}

if (true | f()){
echo 'bla bla bla';
}

პასუხის ნახვა

9. რას დაბეჭდავს კოდი?

$a=true;
$a--;
echo $a;

პასუხის ნახვა

PHP ტეგები

სულ ოთხი ტიპის ტეგი არსებობს, რომელთაგან მხოლოდ პირველის გამოყენებაა რეკომენდირებული.

1. ჩვეულევრივი
<?php echo "Hello World"; ?>
2. short tags
<? echo "Hello World"; ?> ან <?= "Hello World" ?>
3. ASP tags
<% echo "Hello World"; %> (მისი shortcut <%= "Hello World" %>
4. Script tags
<script language="php">
echo 'Hello world';
</script>

• ამ ოთხიდან Short და Asp ტეგების გამოყენება თუ გვინდა, php-ის კონფიგურაციაში უნდა გავააქტიუროთ შესაბამისი ფუნქციონალი. ისინი პორტატული არ არის და საერთოდ გვირჩევენ, რომ არ გამოვიყენოთ.
• short ტეგებს კონფლიქტი მოსდით xml ჰედერთან.
• ყველანაირი სიმბოლოები (მათ შორის ”ცარიელი” space-ები, ახალი ხაზის “\n” სიმბოლოები, ტაბები “\t”) რაც php ტეგების გარეთაა, პირდაპირ ბრაუზერის output-ში წავა. და თუ ისინი ჰედერებს გაუსწრებენ, არასასურველი შედეგი იქნება.
• ზედა პუნქტიდან გამომდინარე php პარსერი დამხურავი ტაგის მომდევნო პირველ newline სიმბოლოს output-ში არ გაგზავნის, იმიტომ რომ ზოგი რედაქტორი ავტომატურად, ჩვენს გარეშე ამატებს ”\n”-ს ფაილის ბოლოს.
• თუ დამხურავი ტეგი ფაილის ბოლოს არის, ის შეიძლება საერთოდ გამოვტოვოთ და ამით თავიდან ავიცილოთ ზევით განხილული შემთხვევა. შეცდომა არ იქნება, ოღონდ ეს xml პარსერს შეუშლის ხელს.

კომენტარები

• ერთ-ხაზიანი კომენტარებისთვის შეგვიძლია // და # გამოვიყენოთ. მათი მოქმედება სრულდება იმავე ხაზის ბოლოს ან იმ ხაზზე მყოფ php-ის დამხურავ ტეგთან (ეს არ ეხება script  დამხურავ ტეგს).
• მრავალ სტრიქონიანი კომენტარებისთვის –  /* */  ან /**  */
  მათზე php-ის დამხურავ ტეგს ზეგავლენა არ აქვს. ასევე არ აქვს მნიშვნელობა თუ რამდენ ასეთ კომენტარის ბლოკს ჩავდგამთ ერთმანეთში, მაგრამ მისი პირველივე დამხურავი ყველას ერთდროულად დახურავს.

ტიპები

PHP-ში რვა პრიმიტიული ტიპი არსებობს. აქედან:

ოთხი სკალარული: boolean, integer, float (ზუსტად იგივეა რაც double, ორი სახელი მხოლოდ ისტორიული მიზეზის გამოა შემორჩენილი), string

ორი შედგენილი: array, object

ორი სპეციალური ტიპი: resource, NULL

ასევე არის რამენიმე ფსევდო-ტიპი: mixed, number, callback

PHP მკაცრად ტიპიზირებული ენა არ არის, ამიტომ ცვლადის წინასწარ აღწერა და ტიპის გამოცხადება საჭირო არ არის. ტიპის დადგენა runtime დროს ხდება.

ტიპების ერთმანეთზე დასაყვანად ცვლადს წინ ვუწერთ ფრჩხილებში ტიპის სახელს. დაშვებულია შემდეგი:

• (int), (integer) – cast to integer
• (bool), (boolean) – cast to boolean
• (float), (double), (real) – cast to float
• (string) – cast to string
• (array) – cast to array
• (object) – cast to object

boolean-ზე დაყვანის შემთხვევაში შემდეგი გამოსახულებები გამოდის false:

• integer 0 (ნული)
• float 0.0 (ნული)
• ცარიელი სტრიქონი (string), და ასევე სტრიქონი, რომელიც მარტო ერთი ”0”-გან შედგება.
• მასივი, რომელშიც ელემენტები არ არის.
• სპეციალური ტიპი NULL
• SimpleXML ობიექტი, რომელიც ცარიელი ტეგებისგან არის შექმნილი

integer ტიპზე დაყვანის დროს:

• boolean ცვლადის დროს true გადადის ერთიანში, ხოლო false გადადის 0-იანში.
• string ცვლადის დროს თუ სტრიქონი მხოლოდ რიცხვს არ შეიცავს, მაშინ ინტერპრეტატორი ყველანაირად ცდილობს მხოლოდ რიცხვის ნაწილი ამოიღოს. ის უგულველყოფს space-ებსაც, მაგრამ ვერაფერს იზამს, თუ სტრიქონი სხვა სიმბოლოებით იწყება (ამაზე იხილეთ სავარჯიშო 4 🙂 )

მთელი რიცხვები (integer)  შეიძლება წარმოდგენილი იყოს ათობით, თექვსმეტობით ან რვაობით ათვლის სისტემებში. რვაობითი რიცხვები აუცილებლად იწყება 0-ით, ხოლო თექვსმეტობითი 0x-ით.

შეკითხვები:

შეკითხვები:
1. რას დაბეჭდავს შემდეგი კოდი:

/*
echo "Hi"
// */ echo "Am I commented out?";

პასუხის ნახვა

2. რას დაბეჭდავს შემდეგი კოდი:

// /* Hi ?> */ Am I commented out?

პასუხის ნახვა

3. რას დაბეჭდავს შემდეგი კოდი (php.net):

var_dump(0 == 1);
var_dump(0 == (bool)'all');
var_dump(0 == 'all');
var_dump(0 === 'all');

პასუხის ნახვა

4. რას შედეგი ექნება დაყვანებს (phpf1.com):

1. (int)"10"
2. (int)"10.5"
3. (int)"10,5"
4. (int)"10 "
5. (int)" 10 "
6. (int)"10test"
7. (int)"test10"

პასუხის ნახვა

5. რას დაბეჭდავს კოდი (php.net):

echo 01090;

პასუხის ნახვა

echo false;
echo false+false;
echo intval(false);
echo true;
echo true+true;
echo intval(true);

პასუხის ნახვა

წელიწადზე მეტია რაღაც ჟინს ვყავარ შეპყრობილი, რომ Zend-ის სასერტიფიკაციო გამოცდა ჩავაბარო. პირველ რიგში იმიტომ, რომ მისთვის მომზადების პერიოდში ბევრ რამეს ვისწავლი, მეორე იმიტომ, რომ შემეძლება ჩემთვის რაღაცით მაინც განვსაზღვრო რა დონეზე ვიცი ენა და მესამე იმიტომ, რომ რაღაცნაირად მომწონს ამ გამოცდისთვის მზადების პროცესი.

მთელი რიგი მიზეზების გამო, რომელთა შორის დიდი ადგილი სიზარმაცეს უკავია 🙂 გეგმის ეს პუნქტი სულ უკანა და უკანა გვერდებზე მიიწევს. ამიტომ ბლოგზე დავწერ და უკან დასახევს გზას აღარ დავიტოვებ 🙂

ამას გარდა, მარტო მეცადინეობა და კითხვა ძალიან მოსაწყენია. მეგობრებს მისთვის ჯერ ჯერობით არ ცალიათ. საბოლოო ჯამში, გადავწყვიტე ჩემს თავს წავუკითხო ლექციები 🙂 და ჩემს თავს შევუდგინო სავარჯიშოები, რომლებსაც ბლოგზე გამოვაქვეყნებ ხოლმე..

პ.ს. სავარჯიშოებს რაც შეეხება, ერთადერთი რაც ვნახე – The Zend PHP Certification Practice Test Book ეს არის. ეს კი ძალიან ცოტაა. ზოგადად შეცდომებზე ვსწავლობ და ბევრი ამოცანები მინდა ^^

თუ ვინმე გამიმხელთ კარგ რესურსს, მადლობელი ვიქნები 🙂

მაწყნარებს, მამშვიდებს და ბედნიერად მაგრძნობინებს თავს. მაშინაც კი, როცა ცუდად ვარ და კარგად გახდომაც არ მინდა 🙂

იმდენად მიყვარს, არ მინდა სადმე დამეკარგოს ან დამავიწყდეს.. ამიტომ აქ უნდა მქონდეს :))

ხელი ვერ მიბრუნდება იმის დასაწერად, რომ ჩემი შვებულება დასრულდა 😀 მაგრამ არაფერს ხომ ფასი არ აქვს დასასრულის გარეშე. სამაგიეროდ, იმდენი მხიარულებით და სიცილით რამდენიმე წლის სიცოცხლე მომემატა და იმ წლებისთვის გასახსენებლადაც ბევრი ბედნიერი წუთი შევმატე მოგონებების სკივრს.

ბუნებაში გასვლა და სიმშვიდე იმით მაინც მიყვარს, რომ ახალი იდეები წვიმასავით მოდის, განხორციელება თქვი შენ… თანაც ხანდახან საჭიროა ხოლმე გვერდზე გადგომა, ან ზევიდან დახედვა, ან ცივი გონებით განსჯა და პრობლემების მოგვარებაც მარტივია ასე..

ბევრი ვიფიქრე თუ ცოტა, მომენატრა ჩემი დღიური, ინკოგნიტო ბლოგიც და სხვებისაც მშურს უკვე, პირად თემებზე რომ წერენ პოსტებს.. ჰოდა, გადავწყვიტე ამ ისედაც აჯაფსანდალ ბლოგს ახალი ტიპის წერილები შევმატო. თუნდაც იმიტომ, რომ გულის სათქმელის გამზიარებლები სანაპიროზე დავტოვე v_v და ჯერ კიდევ არ აპირებენ ჩამოსვლას.

Read more →